طارق مقریسی، از پژوهشگران شورای روابط خارجی اروپا در مصاحبه‌ای با دویچه وله آلمانی می‌گوید که ترکیه در جنگ نیابتی لیبی خود را در حال حاضر به عنوان قدرت برتر تثبیت کرده است. به عقیده او روسیه و ترکیه احتمالا در مورد لیبی هم با الگوبرداری از توافقات و تنظیمات آستانه در مورد سوریه وارد تعامل و گفت‌وگو خواهند شد، “ولی این بار نه روسیه، بلکه ترکیه است که در موضعی قوی‌تر قرار دارد”.
در جنگ داخلی لیبی ترکیه حامی دولت سراج است که مقر آن در طرابلس قرار دارد و از سوی سازمان ملل به رسمیت شناخته شده است. روسیه، امارات و مصر از “ارتش ملی لیبی” به سرکردگی خلیفه حفتر، از افسران سابق ارتش لیبی حمایت می‌کنند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
“ارتش ملی لیبی” که پایگاه آن در شرق لیبی و بنغازی است از سال پیش قصد تصرف طرابلس و برانداختن دولت سراج را داشته است، ولی با حمایت‌های نظامی اخیر ترکیه از دولت سراج، ضربات سختی را متحمل شده و بخشی‌هایی از مناطق تحت کنترل خود را از دست داده است.
مقریسی در مصاحبه با دویچه وله آلمانی می‌گوید که برای امارات و مصر که مخالف گرایش‌های مذهبی مشترک دولت ترکیه و دولت سراج در لیبی و همسویی آنها با اخوان‌المسلمین هستند سخت است که فرادستی ترکیه در لیبی را بپدیرند. در مقابل برای ترکیه هم حالا دشوار است که عقب‌نشینی کند، چرا که برای حفظ منافع خود در رقابت و مقابله با یونان، مصر و قبرس در شرق دریای مدیترانه، “پروژه میهن آبی” را به راه انداخته که تحقق آن در گرو همراهی و همکاری با دولت سراج در لیبی است. در همین راستا در نوامبر گذشته آنکارا با دولت سراج توافقنامه‌ای در باره خط فلات قاره دو کشور امضا کرده‌اند که با درک و روایت یونان و قبرس از خطوط مرزی مغایر است و آنها این مرزبندی را دست‌اندازی به حریم دریایی خود می‌دانند.
شرایط مساعد برای تحرک اتحادیه اروپا در مورد لیبی
مقریسی در بخش دیگری از مصاحبه با دویچه وله می‌گوید ارسال جت‌های جنگی روسی برای خلیفه حفتر فعلا پیشروی نیروهای دولت سراج را مهار کرده است. او به ارسال سلاح بیشتر از سوی امارات متحده برای حفتر هم اشاره می‌کند که هدف از آن حراست بهتر از منابع نفتی تحت کنترل قوای حفتر است.
با این همه، مقریسی می‌گوید که مشکل حفتر در حال حاضر از جای دیگری ناشی می‌شود. او با اشاره با دسته‌بندی‌ها در درون نیروهای حفتر، تصریح کرده است که ناکامی در تصرف طرابلس حالا می‌تواند اختلافات در میان ارتش نامنسجم حفتر را افزایش دهد و حفتر در حال حاضر با مشکل مهار این اختلافات روبرو است.
مقریسی در باره هشدار اخیر ستاد فرماندهی نیروهای آمریکا در آفریقا در مورد تلاش روسیه برای استقرار سیستم دفاع ضدهوایی می‌گوید که این هشدار ناظر بر این بوده است که استقرار چنین سامانه‌ای به معنای بسته‌شدن فضای هوایی لیبی برای سایر کشورها است که در نفس خود یک تهدید استراتژیک بزرگ برای ناتو در مصاف با روسیه است.
مقریسی تشدید حضور ترکیه در لیبی و حمایت بیشتر آن از دولت سراج را به عدم پایبندی حفتر به توافقات ۱۹ ژانویه امسال در کنفرانس لیبی در برلین مرتبط می‌داند. به گفته او ترکیه با اعلام دخالت در مناقشه لیبی انتظار داشت که مصر و امارات رویه‌ای مبتنی بر توافق و سازش در پیش بگیرند. ولی با مخالفت حفتر با نتایج کنفرانس برلین برای برقراری یک آتش‌بس و خلف وعده امارات در عدم ارسال سلاح برای حفتر، آن هم ۲۴ ساعت پس از طرح چنین وعده‌ای در کنفرانس برلین، همه و همه موجب سرخوردگی ترکیه از راه‌حل‌های دیپلماتیک و عزم جدی‌تر آن برای مداخله نظامی قوی‌تر در مناقشه داخلی لیبی شدند. ولی حالا که آنکارا با تقویت دولت متحد خود در طرابلس، در وضعیتی مساعدتر نسبت به امارات و مصر و روسیه قرار گرفته آماده به جریان انداختن دوباره روندهای دیپلماتیک است.
–
مقریسی در باره نقش اتحادیه اروپا در مناقشه لیبی می‌گوید که این نقش باید مبتنی بر میانجی‌گیری میان طرف‌های درگیر باشد. به گفته او روسیه در حال حاضر تلاش می‌کند میان ترکیه، امارات و مصر یک مبنای مشترک پیدا کند، کاری که در اصل باید اتحادیه اروپا به دنبال آن باشد، به خصوص که این اتحادیه با استناد به اسناد توافق کنفرانس برلین محمل‌های خوبی برای چنین میانجیگری در دست دارد.
به گفته این کارشناس در حال حاضر ترکیه آماده سازش و توافق است و امارات و مصر هم به این سو متمایل می‌شوند که اگر وارد روند دیپلماتیک نشوند شاید همه چیز را از دست بدهند. لذا شرایط مساعدی ایجاد شده که اتحادیه اروپا با استفاده از آن می‌تواند همه طرف‌ها را به پای میز مذاکره بیاورد.
