پایگاه خبری / تحلیلی نگام _ نام ایران درحال حاضر به طور قابل ملاحظه ای در تاریخ شطرنج جای گرفته است، همانند بسیاری از عبارات و واژگان فارسی از جمله واژه « کیش مات» که گواه بر این مطلب می باشد، در سالهای اخیر کشور ایران همانند هند به عنوان یکی از کشورهایی تلقی می شود که بزرگترین استعدادهای جوان را پرورش می دهد. « پرهام مقصودلو» در مسابقات قهرمانی نوجوانان جهان در سال ۲۰۱۸ روسیه پیروز شد در حالی که «علیرضا فیروزجاه» ۱۶ ساله عنوان مدعی قهرمانی جهان را به خود اختصاص داد.
«نیما جوانبخت» استاد فیده (فدراسیون جهانی شطرنج) در مقاله خود می نویسد: « علیرضا فیروزجاه روز ۱۳ جون سال ۲۰۰۳ در شهر بابل از استان مازندران چشم به جهان گشود. او از سال ۲۰۱۶ به عنوان «نابغه شطرنج» معروف شد» .نیما جوانبخت می گوید:» در سپتامبر سال ۲۰۱۵ زمانی که علیرضا فقط ۱۲ سال داشت با امتیاز ۲۳۰۰، بازی را به وی واگذار کردم اما فراتر از نتیجه بازی و روشی را که با علیرضا بازی می کرد را دوست داشتم و همین باعث شد این مطلب را در مجله «ماهنامه شطرنج» درج نمایم. این اولین نکته ای بود که من فهمیدم علیرضا بازیکنی بی بدیل است .علاوه بر سبک بازی علیرضا، یکی از ویژگی های منحصر به فرد او، تمایل شدید وی به پیروزی در برابر حریف بود.
بدین معنا که نه سن حریف و نه امتیاز ونه عنوان، هیچ چیز او را مرعوب نمی کند، حتی اگر او مقابل قهرمان فعلی شطرنج جهان «مگنوس کارلسن » حاضر شود هیچ باکی ندارد.»نیما جوانبخت در این مقاله اضافه می کند: « اگرچه فیده (فدراسیون جهانی شطرنج) در سال ۱۹۲۴ تأسیس شد، ولیکن ایران تا سال ۱۹۵۰ فدراسیون شطرنج نداشت و در سال ۱۹۵۲ فدراسیون شطرنج ایران به عضویت فیده درآمد که این را می توان تولد شطرنج حرفه ای در ایران دانست. یوسف صفوت (۲۰۰۳-۱۹۳۱) اولین قهرمان شطرنج ایران در اواخر دهه ۵۰ ، در دوازدهمین المپیاد شطرنج در مسکو ( اولین المپیادی که ایران در آن شرکت کرده بود) بازی کرد .»به گفته نیما جوانبخت، اگرچه این تصور از پیش تر وجود داشت که شطرنج یک ورزش مردانه است و فقط مردان می توانند در آن شرکت کنند اما «سارا سادات خادم الشریعه» با دستاورد های جهانی خود این مسئله را رد کرد.
سارا عنوان WGM خود را در سال ۲۰۱۳ بدست آورد و از آن زمان تاکنون به عنوان نفر اول شناخته شده است. او همچنین عنوان IM خود را در سال ۲۰۱۵ کسب کرد و تاکنون با کسب امتیاز ۲۴۹۴ در رتبه سیزدهم جهان در لیست زنان قرار دارد. سارا ستاره شطرنج زنان ایران است و ما معتقدیم که وی به زودی به موفقیت های بیشتری دست پیدا خواهد کرد .یادآوری می گردد که اندکی پس از انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۹ ، شطرنج تحت الشعاع قرار گرفت و این ورزش به عنوان نوعی بازی « حرام» و قمار اعلام شد.
بدین معنا که همه چیز مربوط به شطرنج من جمله تخته شطرنج، کتاب و مسابقات مربوط با آن از سال ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۸ در ایران ممنوع شد.فدراسیون شطرنج ایران تنها به لطف روابط مثبت بین «عبدالحسین نوابی» و «فلورنسیو کامپومنس» توانست در سال ۱۹۹۰ دوباره عضو فیده ( فدراسیون جهانی شطرنج) شود. این دهه قطعا تاریک ترین دوره برای شطرنج در ایران محسوب می شد و شغل و استعداد بسیاری از بازیکنان و ورزشکاران جوان و با استعداد را از بین برد
