محمد باقر قالیباف در نخستین نطق پیش از دستور خود به عنوان رئیس یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی به تشریح رویکردها و دغدغه‌های این مجلس از منظر خود پرداخت و در عین حال به چالش‌ها، کاستی‌ها و تهدیدهایی که ایران به آن روبروست نیز اشاره کرد.
قالیباف در سخنرانی مفصل خود که صبح یکشنبه ۱۱ خرداد به صورت زنده از تلویزیون پخش شد و متن آن در پایگاه اطلاع‌رسانی مجلس منتشر شد، بارها با عبارات اغراق‌آمیزی به رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای اشاره کرد و در نهایت وعده داد، مجلس یازدهم تمام تلاش خود را می‌کند تا “تحت راهبری‌های رهبر فرزانه انقلاب” سرمایه اجتماعی نظام را که به گفته او تضعیف شده، تقویت کند.
“رهبر فرزانه و حکیم انقلاب”، “هادی کشتی انقلاب در طوفان‌های سهمگین” و “رهبری حکیمانه و هوشمندانه” تنها چند نمونه از عبارت‌های پرشماری است که نامزد ناکام سه دوره انتخابات ریاست جمهوری و شهردار سابق تهران برای ستایش از خامنه‌ای و اعلام تبعیت بی‌چون و چرا از او در نخستین سخنرانی خود به عنوان رئیس مجلس به کار برده است.
سکوت درباره نقش خامنه‌ای در تصمیم‌گیری‌ها
قالیباف در بخشی از سخنرانی خود به تشریح تهدیدهایی پرداخت که “در کمین نظام اسلامی است” و بدون اشاره به نقش خامنه‌ای در تصمیم‌گیری‌های کلان و عملکرد نهادهای تحت نظر او در دامن زدن به فساد و رانت‌خواری، دستگاه اجرایی را مسئول اغلب معضلات کنونی عنوان کرد.
او گفت: «تهدید نخست، کاهش سرمایه اجتماعی نظام است که در نتیجه ناکارآمدی اشباع شده مدیریتی کشور و فاصله گرفتن مسئولان از اصول انقلاب ایجاد شده و متاسفانه بحران اقتصادی را بوجود آورده که زمینه‌ساز بیکاری و آسیب‌های اجتماعی فراگیر شده است.»
–
رئیس مجلس البته به “فساد نگران‌کننده‌ای که در تاروپود ساختارهای مختلف نفوذ کرده” اشاره کرد، اما بدون توضیح عوامل و نهادهای رواج‌دهنده این فساد و سهم نهادهای حکومتی خارج از نظارت در این وضعیت، “نظام اداری-اجرایی به هم ریخته کشور” را تهدیدی خواند که امکان حکمرانی خوب را سلب کرده است.
درباره تخلف‌ها و سوءاستفاده‌های مالی در شهرداری تهران در دوره مدیریت قالیباف گزارش‌ها و شایعه‌های فراوانی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و مطابق برخی روایت‌ها همسر و فرزند او نیز درگیر پرونده‌های فساد هستند.
انتقاد از “ناکارآمدی و آشفتگی مدیریتی”
قالیباف در ادامه، حمله به دولت را آشکارتر ادامه داد و گفت: «آنچه شرایط را خطرناک‌تر می‌کند، الگوی مدیریتی دستگاه اجرایی کشور است، که علاوه بر ناکارآمدی و آشفتگی مدیریتی، و تمرکز بر نگاه به بیرون، به بسیاری از اصول و مولفه‌های الگوی مدیریت جهادی نیز باور ندارد.»
“نگاه به بیرون” اتهام و انتقادی است که از سوی اغلب اصولگرایان به دولت حسن روحانی وارد شده و سویه اصلی آن متوجه سیاست تعامل با جهان، به خصوص مذاکرات هسته‌ای با شش قدرت جهانی است.
این انتقادها در حالی مطرح می‌شود که مطابق روال معمول در تعیین سیاست‌های کلان خارجی و آن گونه که مذاکره‌کنندگان ارشد ایران بارها گفته‌اند، در جریان مذاکرات هسته‌ای تمام توافق‌ها با کسب نظر موافق خامنه‌ای انجام شده و او در جریان تمام مراحل گفت‌وگوها بوده است.
دورخیز مجلس برای “هدایت” دولت
قالیباف می‌گوید: «در چنین شرایطی است که مجلس یازدهم می‌تواند، با رویکردی منطقی و انقلابی نسبت به دولت، و با استفاده از ظرفیت‌های تقنینی و به خصوص نظارتی خود، در چارچوب پیام رهبر انقلاب، دولت را به سمت مطلوب هدایت کند.»
اشاره او به پیام هفتم خرداد خامنه‌ای به مناسبت آغاز کار مجلس یازدهم است. در این پیام بدون اشاره به هدایت دولت، تاکید شده است که مجلس زمانی “به‌معنی حقیقی، در رأس امور کشور خواهد بود” که نمایندگان از جمله “با شناخت درست از شرایط و اولویتهای کشور، و با کارشناسی” وظیفه خود را انجام دهند.
انتخابات دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی دوم اسفند برگزار شد و میزان مشارکت در آن اندکی بیش از ۴۲ درصد بود. این کمترین میزان مشارکت در انتخابات مجلس در تاریخ جمهوری اسلامی بوده است. برخی منتقدان، از جمله علی مطهری، نماینده تهران در مجلس دهم، یکی از علت‌های کاهش مشارکت را تنزل جایگاه مجلس در نظر مردم عنوان می‌کنند.
مطهری به تازگی در مراسمی که در دفتر حزب اعتماد ملی برای تقدیر از او بر پا شد، گفت: «من تا حد زیادی به مردم حق می‌دهم. وقتی می‌بینیم مجلس چندان کاره‌ای نیست و تصمیمات در جای دیگری گرفته می‌شود طبیعی به نظر می‌آید که شرکت نکنند. سیاست طرف مقابل هم عامدا این بود که مردم شرکت نکنند و مجلس مورد نظرشان تشکیل شود.»
علی مطهری که شورای نگهبان صلاحیت او را برای شرکت در انتخابات دوره یازدهم مجلس تائید نکرد می‌گوید، دخالت‌های غیرقانونی نهادهای دیگر، از جمله دفتر خامنه‌ای در کار قانونگذاری یکی از عوامل سقوط جایگاه مجلس در نظر مردم است.
مذاکره با آمریکا “بی‌حاصل و پرضرر”
قالیباف در سخنرانی روز یکشنبه خود در تشریح دیدگاه غالب در مجلس یازدهم در زمینه سیاست خارجی تاکید کرد که رویکرد حاکم بر این دوره از نهاد قانونگذاری، مذاکره و سازش با آمریکا را “بی حاصل و پرضرر” ارزیابی می‌کند و راهبرد آن “تکمیل زنجیره انتقام خون شهید سلیمانی است”.
قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس شاخه برون‌مرزی سپاه پاسداران، دی‌ماه سال گذشته همراه با چند پاسدار دیگر و معاون حشدالشعبی عراق در حمله پهپادی نیروهای آمریکایی در نزدیکی فرودگاه بغداد کشته شد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
سلیمانی همانگ‌کننده نیروهای مورد حمایت جمهوری اسلامی در منطقه بود که “محور مقاومت” خوانده می‌شوند و آمریکا اغلب آنها نظیر حزب‌الله لبنان و حماس را گروه‌های تروریستی می‌داند.
ادامه راه قاسم سلیمانی
قالیباف می‌گوید مجلس یازدهم خود را به ادامه راه قاسم سلیمانی متعهد می‌داند، “افزایش توان محور مقاومت” را راهبردی غیرقابل تغییر ارزیابی می‌کند و “حمایت از ملت فلسطین، حزب‌الله لبنان، گروه‌های مقاومت، حماس، جهاد اسلامی و مردم مظلوم یمن را وظیفه انقلابی و ملی خود به حساب می‌آورد”.
اغلب اصولگرایان راه‌یافته به مجلس یازدهم که اکثریت قاطع کرسی‌های آن را در اختیار دارند، از منتقدان سرسخت سیاست خارجی دولت حسن روحانی و از مخالفان توافق هسته‌ای به شمار می‌روند.
علی مطهری که انگیزه اصلی مخالفت اصولگرایان با توافق هسته‌ای را “جناحی” می‌داند، ششم اسفند در گفت‌وگو با روزنامه دولتی “ایران” پیش‌بینی کرده بود، اگر این جناح اکثریت مجلس یازدهم و به خصوص دولت آینده را در اختیار داشته باشد، ممکن است به سمت احیای توافق هسته‌ای و حتی برقراری رابطه با آمریکا هم حرکت کند.
گروه‌های مختلف اصولگرا تا کنون گام اول در این مسیر را با موفقیت پست سر گذاشته‌اند. قالیباف در نشست هشتم خرداد مجلس با کسب ۲۳۰ رای موافق از مجموع ۲۷۴ نماینده حاضر، جانشین علی لاریجانی شده که سه دوره متوالی و ۱۲ سال ریاست مجلس را بر عهده داشت.
