آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) باید به زودی گزارش آخرین وضعیت فعالیتهای اتمی جمهوری اسلامی ایران در چارچوب تعهداتش به پیمان منع گسترش سلاح‌های هستهای (NPT) را منتشر کند.
پایگاه خبری «نیوزویک» ۲۴ مه (۴ خرداد) می‌نویسد آژانس بینالمللی انرژی اتمی در نشست سه ماهه خود در ماه ژوئیه به هیئت رئیسه اعلام خواهد کرد که آیا جمهوری اسلامی اجازه دسترسی کامل و بدون محدودیت به سایت‌های مهم هستهای را داده است یا نه؟ در این گزارش باید نتیجه تحقیقات آژانس در مورد فعالیتهای مشکوک هستهای در ایران قید شود. از ماه آوریل رژیم ایران از همکاری با بازرسان آژانس امتناع کرد و برای اتلاف وقت به چانه‌‌زنی‌‌های طولانی و بیهوده پرداخت.
در هفته‌های اخیر جمهوری اسلامی ایران درخواست همکاری را حتی پس از بازدیدهای مقامات عالی آژانس بینالمللی انرژی هستهای رد کرد.
رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید در مورد مراحل بعدی با هیأت مدیره مشورت کند. برای برداشتن فشارها از روی تهران و همینطور برطرف کردن تهدیدات اتمی آن، آژانس باید شرح مفصلی از فعالیت و ادامه‌ی تلاش‌‌های احتمالی جمهوری اسلامی برای دستیابی به تسلیحات هستهای ارائه دهد.
نیوزویک با اشاره به ماجرای «تورقوزآباد» و سرقت آرشیو فعالیتهای اتمی رژیم ایران توسط اسرائیل می‌نویسد آژانس بینالمللی انرژی اتمی اخیراً به لطف حمله جسورانه اسرائیل در سال ۲۰۱۸ به یک انبار اتمی جمهوری اسلامی در محلّی خارج از تهران اطلاعات جدیدی در این‌باره به دست آورد. انتقال اسناد اتمی ایران آشکار کرد که احتمالاً رژیم فعالیتهای اتمی نظامی خود را احیا کرده است.
اسرائیل بخشی از اطلاعات این آرشیوها را که به زبان فارسی است و استخراج و تفسیر محتوای آن دشوار است با چند سازمان غیردولتی و آکادمیک و رسانه‌‌ها به اشتراک گذاشته است.
انتخاب رافائل گروسی به عنوان جانشین یوکیا آمانو در تغییر سیاست آژانس که مدیر قبلی آن با تهران مماشات می‌کرد تاثیر مهمی داشت.
رژیم ایران باید در مورد فعالیتهای اتمی مشکوک خود و همینطور سایت‌‌هایی که در مورد آنها مخفی‌کاری کرده پاسخ بدهد.
نیوزویک در این گزارش تاکید کرده اگر آژانس بینالمللی انرژی اتمی به این نتیجه برسد که فعالیتهای جمهوری اسلامی ایران در چارچوب برجام نبوده یا نقض تعهدات رژیم تهران بر اساس NPT به شمار می‌رود، باید پرونده به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داده شود.
در این گزارش همچنین تاکید شده یک ائتلاف جدید برای فشار بر تهران نیاز است تا نگرانی‌‌ها از برنامه‌های هستهای رژیم از اساس برطرف شود. قدرت‌های جهانی باید برای زمامداران ایران روشن کنند که دیگر نمی‌توانند سوابق هستهای خود را مخفی کنند و یا این اقدامات را در عمل کنار می‌گذارد و یا اینکه مجازات می‌‌شود.
گزارش نیوزویک بلافاصله با واکنش روس‌‌ها مواجه شد. میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بینالمللی در توییتی نوشته «مخالفان برجام خواستار احیای ائتلاف فشار علیه ایران هستند. در آخرین مقاله در نیوزویک، آنها می‌خواهند به آژانس بینالمللی انرژی اتمی بگویند که چه کارهایی را باید و بهتر است انجام دهد. این شورای حکام و اعضایش هستند که برای پیشرفت این روند تصمیم‌گیری خواهند کرد».
Opponents of #JCPOA call for a “renewed coalition of pressure on Tehran”. In their latest article in Newsweek they try to instruct #IAEA what it “must” and “ should” do. IAEA is independent. It’s Board of Governors and Secretariat will decide for themselves on how to proceed.
— Mikhail Ulyanov (@Amb_Ulyanov) May 24, 2020
او همچنین تاکید کرده «هدف از برجام ایجاد اعتماد در صلح‌آمیز بودن برنامه هستهای ایران بوده است. این توافق این کار را انجام می‌داد. هدف مخالفان عکس این ماجرا است. آنها می‌خواهند اعتماد و همکاری میان تهران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی را تضعیف کنند».
نماینده آمریکا در نشست فصلی شورای حکام که ۱۱ مارس (۲۱ اسفند) برگزار شد گفته بود یکی از سه مکانی که جمهوری اسلامی در مورد آنها هنوز به پرسش‌های آژانس پاسخ نداد احتمالا مرکز نگهداری فلز اورانیوم است.
در بخشی از بیانیه آمریکا که در این نشست قرائت شد تاکید شده بود که «تهران از پاسخگویی به پرسش‌های آژانس درباره ذخایر احتمالی اعلام نشده اورانیوم طبیعی در مکانی که به شدت پاکسازی شده سر باز زده است».
